Asia Shwe Gabar Myae

မဂၤလာပါ အာရွေရႊကမၻာေျမမွေႏြးေထြးစြာႀကိဳဆိုပါတယ္ အခုလိုအလည္လာေရာက္တဲ့အတြက္လည္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အာရွေရႊကမၻာေျမသို႔အလည္ေရာက္ရွိလာၾကေသာ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလံုးစိတ္ခ်မ္းသာကိုယ္က်န္းမာၿပီးေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ

Tuesday 17 May 2016

သရက္ပင္အား မ်ဳိးပြားစုိက္ပ်ဳိးျခင္း

" သရက္ပင္အား မ်ဳိးပြားစုိက္ပ်ဳိးျခင္း "
*********************

credit ‪#‎ဟန္ၿဖိဳးအာင္‬ (ဥယ်ာဥ္ျခံ)

သရက္ပင္သည္လည္း အျခားသီးပင္မ်ားနည္းတူ အေစ့မွမ်ဳိးပြားျခင္း (Sexual/Seed Propagation) ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း သို႔မဟုတ္ ပင္ပိုင္ဆိုင္ရာလိင္မဲ့နည္း (Asexual/Vegetative Propagation) ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း မ်ဳိးပြားစိုက္ပ်ဳိးၾကပါသည္။

‪#‎အေစ့ျဖင့္‬ မ်ဳိးပြားျခင္းကိုမူ ေရွးယခင္ကာလကတည္းက အသံုးျပဳခဲ့ျပီး ယေန႔တိုင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳေနစဲပင္ျဖစ္ပါသည္။ အသီးပင္အမ်ားစုတြင္ အေစ့မွမ်ဳိးပြားစိုက္ပ်ဳိးေသာ္ သီးပြင့္ခိ်န္ေနာက္က်ျခင္းနွင့္ မိခင္အပင္နွင့္တူေသာအပင္မ်ားမရနိုင္ျခင္း အားနည္းခ်က္မ်ားရိွၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာနိုင္ငံရိွ သရက္မ်ဳိးအမ်ားစုကို အေစ့မွမ်ဳိးပြားစိုက္ပ်ဳိးေသာ္လည္း သီးပြင့္ခိ်န္ ေနာက္က်ျခင္း အားနည္းခ်က္မွလဲြ၍ မိခင္ပင္နွင့္ တူေသာအပင္မ်ားကိုျပန္ရနိုင္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ စိန္တလံုးအေစ့မွ မ်ဳိးပြားစိုက္လွ်င္ စိန္တလံုးပင္ပဲ ျပန္ရေလ့ ရိွတတ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပတ္ဝန္းက်င္၏ လႊမ္းမိုးရိုက္ခတ္မႈ၊ ၄င္းတို႔၏ သက္တမ္းနွင့္ မ်ဳိးရိုး ဗီဇမ်ားေျပာင္းလဲသြားမႈတို႔ေၾကာင့္ အနည္းငယ္ကဲြလဲြခ်က္မ်ားရိွနိုင္သည္။ ယေန႔ စိန္တလံုးမ်ဳိးပင္ ထိုကဲ့သို႔ မ်ဳိးအတြင္း ကဲြလဲြခ်က္မ်ား ရိွလာေနျပီျဖစ္သည္။

‪#‎အေစ့စိုက္ပင္သည္‬ ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္အပင္ထက္ သီးပြင့္ရန္ ၂-၃ခန္႔ ပို၍ ၾကာတတ္သည္။ အေစ့စိုက္ပင္သည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၅ နွစ္ခန္႔မွစ၍ အသီးစတင္သီးေလ့ရိွျပီး နွစ္ေပါင္း (၈ဝ) အထိ စီးပြားျဖစ္ခူးဆြတ္နိုင္ေသာ္လည္း သက္တမ္း (၆ဝ) ေနာက္ပိုင္းတြင္ အသီးတင္မႈေလ်ာ့လာေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ား၌ ေတြ႕ရသည္။ အေစ့စိုက္သရက္ပင္သည္ ပ်မ္းမွ်သက္တမ္း (၁ဝဝ) အထိ ရိွသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အိႏၵိယမွေရးေသာ The Mango စာအုပ္တြင္ သက္တမ္း (၃ဝဝ) ခန္႔ရိွ သရက္ပင္ကို ဓာတ္ပံုနွင့္ တကြ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ဖူးသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံရိွ သရက္မ်ဳိးအမ်ားစုသည္ အေစ့မွမ်ဳိးပြားေသာ္လည္း မိခင္ပင္နွင့္တူေသာ အပင္မ်ား ျပန္လည္ရေနျခင္းမွာ Polyembryonic မ်ဳိးမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သရက္ (Mangifera indica) တြင္ အဓိကမ်ဳိးႏြယ္စု (၂) စုရိွသည္။ ၄င္းတို႔မွာ အိႏၵိယမ်ဳိးႏြယ္စု (Indian Race) နွင့္ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားမ်ဳိးႏြယ္စု (Indochinese Race) တို႔ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယမ်ဳိးႏြယ္စု သရက္မ်ဳိး မ်ားသည္ အေစ့တစ္ေစ့မွတစ္ပင္သာ ေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ား (Monoembryonic Varieties) ျဖစ္သည္ (ပံု-၁)။ ထို႔ေၾကာင့္ အိႏၵိယနိုင္ငံရိွ သရက္မ်ဳိး အမ်ားစုသည္ အေစ့တစ္ေစ့မွတစ္ပင္သာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ား (Monoembryonic Varieties) ျဖစ္သည္။ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနား မ်ဳိးႏြယ္စု သရက္မ်ဳိးမ်ားမွာမူ အေစ့တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ား (Polyembryonic Varieties) ျဖစ္သည္ (ပံု-၂)။ ျမန္မာနိုင္ငံရိွ သရက္မ်ဳိးအမ်ားစုသည္ အေစ့တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ား (Monoembryonic Varieties) ျဖစ္သည္။ ထိုင္းနိုင္ငံရိွ နန္းေတာ္မိႈင္း (Nan-Dok-Mai)၊ ဖိလစ္ပိုင္ နိုင္ငံရိွ Carabao နွင့္ ၾသစေၾတးလ်နိုင္ငံရိွ R2E2 တို႔သည္လည္း အေစ့တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာ မ်ဳိးမ်ား (Polyembryonic Varieties) ျဖစ္သည္။

‪#‎အေစ့တစ္ေစ့မွ‬ တစ္ပင္သာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ားသည္ ပင္ျခားဝတ္မႈန္ကူးျခင္းမွ အဖိုအမ ဗီဇမ်ား ေပါင္းစပ္ကာရလာေသာ လိင္ေပါင္းပင္ (Zygotic embryo) ျဖစ္၍ မိခင္အပင္၏ ဗီဇအားလံုးပါမလာဘဲ မ်ဳိးကဲြမ်ားရတတ္သည္။ အေစ့တစ္ေစ့မွ တစ္ပင္သာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ားသည္ ၄င္း၏ လိင္ေပါင္းသေႏၶသားေလာင္း (Gametic embryo) အား အေျခအေန တစ္ခုမွ ျဖစ္ေပၚရန္တားဆီးထား၍ျဖစ္ေစ၊ ပ်က္စီးသြား၍ ျဖစ္ေစ အသီးၾကီးထြားျဖစ္ေပၚရန္ လိုအပ္ေသာအရာမ်ား ေထာက္ပံ့ရန္ သေႏၶသားေလာင္း (Embryo) မရိွေတာ့ေသာေၾကာင့္ အသီးမတင္ႏုိင္ေပ။ တခါတရံ တစ္ေစ့မွ တစ္ပင္သာေပါက္ေသာ္လည္း ၄င္းအပင္သည္ လိင္မဲ့ပင္ (Apomitic seedling) ျဖစ္တတ္သည္။

‪#‎တစ္ေစ့မွ‬ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ားသည္ အေစ့မွစိုက္ေသာ္လည္း မိခင္အပင္္နွင့္တူေသာ အပင္မ်ားကို ျပန္ရေလ့ရိွသည္။ တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ားသည္ တစ္ေစ့မွအပင္ တစ္ပင္သာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ားထက္ပို၍ အသီးတင္မႈ ေကာင္းတတ္ျပီး အသီးတင္မႈ ပံုမွန္တတ္သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ားတြင္ ၄င္းတို႔ထဲမွ တစ္ပင္သာလွ်င္ အမိအဖ ဗီဇေပါင္း၍ပါလာေသာ လိင္ေပါင္းပင္း (Sexual Plant/Zygotic embryo) ျဖစ္ျပီး က်န္ေပါက္လာေသာ အပင္အားလံုးသည္ အမိအဖဗီဇမေပါင္းဘဲ နယူးဆဲလ္လပ္ဆဲလ္ (Nucellus cells) မွ သုိ႔မဟုတ္ အေျမွးပါး (Integuments/Body cells) မ်ားမွ သေႏၶတည္ျဖစ္ေပၚလာေသာ လိင္မဲ့ပင္ (Asexual plant/Apomitic embryo) မ်ားျဖစ္သည္။ အေစ့တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာ ေပါက္ေသာမ်ဳိးမ်ား (Polyembryonic Varieties) သည္ ၄င္းတြင္ လိင္ေပါင္းသေႏၶသားေလာင္း (Gametic embryo) မပါေသာ္လည္း နယူးဆဲလ္လပ္ သေႏၶသားေလာင္း (Nucellus embryo) ပါေသာေၾကာင့္ အသီးတင္နိုင္သည္။ လိင္ေပါင္းသေႏၶ သားေလာင္းသည္ အခ်ဳိ႕မ်ဳိးမ်ားတြင္ သေႏၶေအာင္ျပီး ဆက္လက္မျဖစ္ထြန္းေပ။ အခ်ဳိ႕မ်ဳိးမ်ားတြင္ သားေလာင္းျဖစ္လာေသာ္လည္း ငယ္စဥ္မွာပင္ ခိ်နဲ႔၍ေသသြားတတ္သည္။ တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာ မ်ဳိးမ်ားသည္ တစ္ေစ့မွ အပင္ ၂ ပင္မွ ၁၂ ပင္အထိေပါက္တတ္သည္။ ခဲြစိုက္၍ ရသည္။ ၄င္းအပင္မ်ားသည္ ပ်ဳိးပင္အနည္းငယ္ အရြယ္ၾကီးလာေသာအခါ သူအလိုလို ကဲြသြားျပီး ခဲြရလြယ္ကူသည္ (ပံု-၃)။ တခ်ဳိ႕ လိင္ယွက္ျပီး ကပ္ေနတတ္သည္။ ၄င္းတို႔အား ကတ္ေက်း၊ ဓားတုိ႔ျဖင့္ ခဲြစိုက္၍ ရသည္(ပံု-၄)။ တစ္ေစ့မွ ေပါက္ေသာ အပင္အားလံုးတြင္ အပင္တိုင္း၌ အျမစ္ပါလွ်င္ အားလံုး နီးပါးခဲြစိုက္၍ ရတတ္သည္ (ပံု-၅)။ တခါတရံ တစ္ေစ့မွ အပင္မ်ားစြာေပါက္ေသာ္လည္း Polyembryony ဟုေျပာ၍ေတာ့မရေပ။ တခ်ဳိ႕မ်ဳိးမ်ားတြင္ အေစ့ရြက္ေအာက္ပိုင္းပင္စည္ (Hypocotyl) ထိပ္ပိုင္းနားမွ အညြန့္အခြမ်ား ထြက္လာတတ္သည္။ ေျမေပၚမွ ၾကည့္လွ်င္ Polyembryonic မ်ဳိးမ်ားဟု ထင္ရသည္။ ၄င္းတို႔အား ခဲြစိုက္၍ မရေပ။

‪#‎သရက္အား‬ အေစ့မွ ပ်ဳိးေထာင္ရာတြင္ အေစ့ခံြ (Endocarp) ကိုခြာ၍ စိုက္လွ်င္ အနည္းငယ္ေစာ၍ ေပါက္သည္။ ထို႔ျပင္ အခံြကို ခြာ၍ စိုက္ျခင္းျဖင့္ အေစ့ထိုးပိုး (Stone/seed weevil, Sternochetus mangiferae) က်ေရာက္ေနပါကလည္း အလြယ္တကူ သိနိုင္သည္ (ပံု-၆)။ အခံြကို ခြာရာတြင္ အေစ့ကို မထိမိေအာင္ ဂရုစိုက္၍ ခြာရမည္။ ဝမ္းဗိုက္ဘက္ျခမ္း အေမႊးမ်ားပါသည့္ဘက္ (Ventral side) မွ ဓား၊ ကတ္ေၾကးျဖင့္ ခြာလွ်င္ ပို၍လြယ္ကူသည္ (ပံု-၇၊၈၊၉)။ ဤသို႔ အေစ့ခံြအား ခြာစိုက္ေသာ အပင္သည္ ေျဖာင့္တန္းသည္။ ေျမၾကီးေပၚတြင္ ပ်ဳိးခင္းအျဖစ္ ခ်၍ စိုက္နိုင္သည္(ပံု-၁ဝ)။ ၅ဝ% ရိပ္ကဲ်စင္ေအာက္တြင္ ပ်ဳိးေထာင္က ပို၍ေကာင္းသည္။ အေစ့မ်ား ပုပ္သြားနိုင္ေသာေၾကာင့္ ေရမ်ားမ်ားေလာင္းျခင္းကိုမူ ေရွာင္ရမည္။ သရက္အား ပ်ဳိးေထာင္ရာတြင္ သတိျပဳသင့္သည္မွာ သရက္ေစ့သည္ အေစ့ငုတ္မႈ (Dormancy) မရိွေပ။ အေစ့ကို ေနမလွမ္းရေပ။ ၄င္း၏ ေစ့ေန သက္တမ္းသည္ ၁ လခန္႔သာ ရိွသည္။ အေစ့သည္ မေျခာက္ခင္ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္တြင္ စိုက္မွေပါက္ေသာ မ်ဳိးေစ့ (Recalcitrant seed) အမ်ဳိးအစားျဖစ္သည္။ ၂-၃ ပတ္ခန္႔ၾကာလွ်င္ အပင္မ်ားေပါက္လာသည္ (ပုံ-၁၁)။ ပ်ဳိးခင္းမွ ရြက္နုမ်ား ၂-၃ ရြက္ထြက္ခိ်န္တြင္ ပ်ဳိးအိတ္အတြင္းသို့ ေျပာင္းေရႊ႕စိုက္ရမည္ (ပံု-၁၂)။

#သရက္အား အေစ့ျဖင့္စိုက္ျခင္းသည္ အပင္ၾကီး၍ သီးပြင့္ရန္ အခိ်န္ၾကာျမင့္ေသာေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္တြင္ ပင္ပိုင္းဆိုင္ရာလိင္မဲ့ မ်ဳိးပြားနည္းျဖင့္ မ်ဳိးပြားျပီး စိုက္ပ်ဳိးလာၾကသည္။ ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္ အပင္အား စိုက္ျပီး (၃) နွစ္သားအထိ အသီးအပြင့္မ်ားကို မယူဘဲ ေခြ်ပစ္ရမည္။ ၄င္းေနာက္နွစ္မွစ၍ အသီးယူနိုင္သည္။ ပင္ပိုင္းဆိုင္ရာ လိင္မဲ့ ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္နည္းျဖင့္ မ်ဳိးပြား၍ စိုက္ပ်ဳိးထားေသာ သရက္ပင္သည္ အနွစ္ (၄ဝ) အထိ စီးပြားျဖစ္ေကာင္းေကာင္း ထုတ္ယူနိုင္ျပီး သက္တမ္း (၈ဝ) ခန္႔အထိ ၾကာရွည္နိုင္ေျကာင္း သုေတသနမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။

သရက္အား ပင္ပိုင္းဆိုင္ရာလိင္မဲ့နည္းျဖင့္ စာေပမ်ားမွ တစ္ဆင့္ေတြ႔ရေသာ နည္းမ်ားမွာ

ကိုင္းခဲြသပ္ထိုးဆက္နည္း (Wedge and Cleft Grafting)
သပ္သြင္းပင္ေထာက္ကိုင္းဆက္နည္း (Inarching)
အေစ့ရြက္အထက္နားတြင္ကပ္၍ကိုင္းဆက္နည္း (Stone/Epicotyl Grafting)
ပါးခ်င္းအပ္ကိုင္းဆက္နည္း (Splice Grafting)
ပါးခ်င္းအပ္ကိုင္းပူးဆက္နည္း (Approach Grafting)
ေဘးတိုက္ပါးခ်င္းအပ္ကိုင္းဆက္နည္း (Side-veneer Grafting)
ေဘးကပ္ဆက္နည္း (Notch Grafting)
အျမစ္တြင္ဆက္နည္း (Root Grafting)
ျမင္းကုန္းနီွးပံုသဏၭာန္ကိုင္းဆက္နည္း/ခြ၍ဆက္နည္း (Saddle Grafting)
သစ္ဖူးတံုး/ေလးေထာင့္ကြက္အဖူးျမုပ္နည္း (Chip/Patch Budding)
ေျမထုပ္စည္းနည္း (Air-layering) စသည္တိုိ႔ျဖစ္သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ၌ အမ်ားဆံုးေဆာင္ရြက္ေနေသာ မ်ဳိးပြားနည္းမ်ားမွာ သပ္သြင္းပင္ေထာက္ကိုင္းဆက္နည္းနွင့္ ကိုင္းခဲြသပ္ထိုးဆက္နည္း တုိ႔ျဖစ္သည္။ အျခားနည္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ၾကေသာ္လည္း စမ္းသပ္ရံုအဆင့္သာ ေဆာင္ရြက္ၾကျပီး စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ ရန္ ေဆာင္ရြက္မႈနည္းပါးပါသည္။ အဖူးျမုပ္မ်ဳိးပြားနည္းနွင့္ ေျမထုပ္စည္းနည္းကိုမႈ ယခုအခါ အျခား တိုင္းျပည္မ်ား တြင္လည္း ေဆာင္ရြက္မႈနည္းပါးသြားျပီျဖစ္သည္။

‪#‎ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္မ်ဳိးပြားရျခင္း‬၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အပင္နိမ့္နိမ့္ျဖင့္ နွစ္တိုတိုအတြင္း သီးပြင့္ လိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္ခံပင္ (Stock plant) အား ေရြးခ်ယ္ေဆာင္ရြက္မႈသည္ အဓိကအေရးပါ ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ သရက္မ်ဳိးမ်ားစြာရိွေသာ္လည္း ေအာက္ခံပင္ထားမည့္ သရက္မ်ဳိးမ်ားနွင့္ပတ္သက္၍ မ်ဳိးတစ္မ်ဳိးခ်င္းစီ၏ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္မ်ားကို သုေတသနျပဳေဆာင္ရြက္ထားရိွျခင္း မေတြ႔ရေသးေပ။ စီးပြားျဖစ္ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနသူမ်ားအေနျဖင့္လည္း ရရာမ်ဳိးေစ့မ်ားကို အေညွာက္ ေဖာက္၍ ကိုင္းကူးဆက္ ၾကသည္သာမ်ားပါ သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ေနရာေဒသအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေပါက္ေရာက္ေသာ မနၲေလးရင္ကဲြ မ်ဳိးအား ေအာက္ခံပင္အျဖစ္ထား၍အသံုးျပဳမႈမ်ားေသာ္လည္း ၄င္းသည္ ပင္စည္ထိုးပိုး (Mango Stem Borer) ဒဏ္ကို ခံနိုင္ရည္မဲ့ေၾကာင္း သတိထားမိလာသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံရိွ အသံုးမ်ားေသာသရက္ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္နည္းမ်ားတြင္လည္း သပ္သြင္းပင္ေထာက္ကိုင္းဆက္နည္း (Inarching) သည္လည္း ၄င္းအား ကိုင္းဆက္ခိ်န္တြင္ ေရေသာက္ျမစ္ကိုျဖတ္၍ အထုပ္ေသးမ်ားထုပ္ကာ အပင္ၾကီးေပၚတြင္ ကပ္၍ ဆက္ေသာေျကာင့္ အျမစ္ဖဲြ႕စည္းမႈ (Root System) ညံ့သြားျပီး အပင္ၾကီးထြားဖြံ႕ျဖိဳးမႈနည္းသည္။ ထို႔ျပင္ ၄င္းနည္းသည္ အျခားကိုင္းကူးကိုင္းဆက္ထားေသာ အပင္မ်ားထက္ ပို၍ အေသအေပ်ာက္မ်ားေၾကာင္း စာေတြ႔လက္ေတြ႔အရ သိရသည္။ ယခုအခါ ေအာက္ခံပင္ထားမည့္ အရိုင္းပင္အား စိုက္ကြင္းထဲတြင္ခ်စိုက္ျပီး ၄င္းတစ္သားအရြယ္ရိွခိ်န္တြင္ ကိုင္းခဲြသပ္ထိုးနည္း (Wedge and Cleft Grafting) ျဖင့္ မိမိနွစ္သက္ေသာမ်ဳိးအား အဖူးကိုင္းအျဖစ္ ထားဆက္ျခင္းသည္ ပို၍ ေအာင္ျမင္ၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ၄င္းနည္းျဖင့္ပင္ တစ္နွစ္ပ်ဳိးျပီးသား ေအာက္ခံပင္တြင္ ထား၍ဆက္ျခင္းသည္လည္း သပ္သြင္းပင္ေထာက္ ကိုင္းဆက္နည္းထက္ ပိုေကာင္းေပသည္။ အဖူးကိုင္းအား အရြယ္ေရာက္ သီးပြင့္ေနေသာအပင္မွ ယူရမည္ျဖစ္သည္။ အဖူးကိုင္းအား မဆက္မီ ၇-၁ဝ ရက္ၾကိဳ၍ အရြက္မ်ားအား ဖယ္ရွားပးသင့္သည္။ ယင္းသို႔ ဖယ္ရွားေပးျခင္းျဖင့္ ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္ခိ်န္တြင္ အဖူးမ်ားနိုးၾကားေနျပီး ပို၍ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားသည္။ ကိုင္းဆက္ျပီးေနာက္ ၄င္းအပင္အား စိုက္ကြင္းအတြင္းသို႔ အနည္းဆံုး (၁) နွစ္ေလာက္ေနမွ ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္သင့္ေပသည္။

ေဖာ္ျပပါပင္ပိုင္းဆိုင္ရာလိင္မဲ့ ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္နည္းတစ္ခုခ်င္းစီ၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ပံု နည္းစနစ္မ်ားနွင့္ ၄င္းတို့၏ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္မ်ားကို အခါအခြင့္သင့္လွ်င္ ေရးသားတင္ျပပါဦးမည္။

က်မ္းကုိး

- The Mango: Botany, Production and Uses (Richard E. Litz (ed.))

- Mango (R. N. Singh)

- The Mango: Its Botany and Production (Ramon V. Valmayor)

- Tropical Crops: Dicotyledons (J.W. Purseglove)

စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ အေထြေထြဗဟုသုတ

နဂါး‌ေမာက္ကိုနည္းစနစ္က် စိုက္ပ်ိဳးျခင္‌း

==========================

နဂါးေမာက္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း

နဂါးေမာက္သီးမွာျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ သစ္သီးပင္ အသစ္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္ ။ ေစ်းကြက္ အလားအလာေကာင္း သျဖင့္စီးပြားျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ေသာ သီးႏွံ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ အသီး ပံုသ႑ာန္ႏွင့္ အသီးအခြံ အေရာင္(အနီႏွင့္ပန္ေရာင္) မွာ ဆြဲေဆာင္မႈု ရွိသျဖင့္ အိမ္ႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားပန္းျခံမ်ားတြင္ အလွပင္အျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။ မူရင္းေဒသ မ်ိဳးစု(Hylocerus) ေအာက္တြင္မ်ိဳးစိပ္ေပါင္း(၂၆)ခုရွိ ရာမ်ိဳးစိန္အလိုက္မူရင္းေဒသကြဲျပားပါသည္။ စီးပြားျဖစ္စိုက္ပ်ိဳးလ်က္ရွိေသာမ်ိဳးမ်ား၏မူ ရင္ေဒသမွာမကၠဆီကိုႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းေဒသျဖစ္သည္။ ရာသီဥတု ေရငတ္ ဒဏ္ခံႏိုင္ေသာ ရွားေစာင္းႏြယ္၀င္ အပင္မ်ိဳးျဖစ္သည္။

ပူေႏြးေသာ ရာသီဥတု ကိုႀကိဳက္ႏွစ္သက္ သည္။ ေနေရာင္ျခည္ေကာင္းစြာ ရရွိေသာေနရာေဒသ မ်ား တြင္ေကာင္းစြာျဖစ္ ထြန္းသည္။ အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္( -၂) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ အထိ ခံႏိုင္ရည္ ရွိပါသည္။ ေျမအမ်ိဳးအစား နဂါးေမာက္ပင္ စိုက္ပ်ိဳးရန္ သင့္ေတာ္ေသာေျမခ်ဥ္ငံကိန္း pH မွာ(၆)ျဖစ္သည္။ ေရစီးစိမ့္မႈေကင္းေသာေျမမ်ိဳး တြင္ေကာင္း စြာျဖစ္ ထြန္း သည္။ အပင္အမ်ိဳးအစား တြယ္တက္ပင္ႏွင့္ေျမေပၚတြားသြား ၍ေပါက္ေသာေရငတ္ ဒဏ္ခံႏိုင္ေသာ ရွားေစာင္း မ်ိဳးႏြယ္၀င္အပင္ျဖစ္သည္။ ပင္စည္သံုးေျမွာင့္ပံုရွိသည္။ ပင္စည္ အနားတြင္ ဆူးငယ္ မ်ား ရွိသည္။ မ်ိဳးအလိုက္ ဆူး အတိုအရွည္ႏွင့္ ဆူး အေရအတြက္ ကြာျခားသည္။ ပင္မပင္စည္၏ အဖူးမွ ထြက္လာေသာပင္စည္သစ္သည္ သက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္သား ရွိလာလွ်င္ ပန္းပြင့္သည္ ။ ေနထြက္လွ်င္ ပန္းပြင့္ ငံုသြားသည္။ ပြင့္ဖတ္သည္ အစိမ္းေရာင္ သမ္းေသာအ၀ါေရာင္ ရွိသည္။ပြင့္ခ်ပ္ သည္ႏုိ႔ႏွစ္ေရာင္ျဖစ္ သည္။အသီးအေရာင္မွာ မ်ိဳးအလိုက္ အနီေရာင္၊ ပန္းေရာင္၊ အ၀ါေရာင္ သမ္းေသာ ပန္းေရာင္ စသည့္ျဖင့္ ရွိသည္။ အသီးလံုးပတ္လည္တြင္ နဂါးအေမာက္ ကဲ့သို ႔ေကာ့ျပန္ေနေသာအဖတ္မ်ား ရွိသည္။ အတြင္းသား အေရာင္အျဖဴေရာင္ မ်ိဳးႏ်င့္အနီေရာင္ မ်ိဳးမ်ားကို စီးပြားျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးသည္။အေစ့မွာအမဲေရာင္ျဖစ္သည္။ မ်ိဳးေရြးခ်ယ္ျခင္း မ်ိဳးတူေသာ္လညး္ ပန္းပြင့္ျခင္း၊ အသီးသီးျခင္းႏွင့္ အသီးအရည္ အေသြး တို႔ကြာျခားႏုိင္သည္။သို႔ျဖစ္၍က်န္းမာ သန္စြမ္းၿပီး သီးထြက္ေကာင္းေသာ အပင္မွ အစိမ္းရင့္ေရာင္ ရွိ ရွည္လ်ားေသာ ပင္စည္ကိုျဖတ္ယူ မ်ိဳးပြားပါ။ ပ်ိဳးပင္ ထုတ္လုပ္ရန္ အပင္ ကိုထားရွိပါ။ စီးပြားျဖစ္စိုက္ပ်ိဳးရန္ ပ်ိဳးပင္မ်ား ကို ၎ အပင္မွ ပြားမ်ား ရယူပါ။

စိုက္ပ်ိဳးျခင္း

၁။ ပင္ျခား၊ တန္းျခား ၉x၁၂ ေပထား၍ ၄x၄ လက္မ(သို႔) လံုးပတ္ထြာ ဆိုင္ ရွိေမ်ာတိုင္(သို႔)အခ်င္း (၆) လက္မရွိ ကြန္ကရိျပြန္ အေျခကို အဂၤေတျဖင့္လံုေအာင္ ပိတ္ၿပီးမွ တိုင္စိုက္ပါ။ ကြန္ကရိျပြန္ အတြင္းေရထည့္ေပးႏိုင္ ရန္ျဖစ္သည္။ တိုက္ထိပ္တြင္ အကိုင္းမ်ား တြဲခိုရန္ (၄) ေပပတ္လည္ သစ္သားေခြျပဳလုပ္ေပးပါ။

၂။ (၃x ၃) ေပရွိ စိုက္က်င္းကို တူးၿပီး စိုက္က်င္းမ်ား ထဲသို႔ N-P-K (၁၅း၁၅း၁၅)ဓါတ္ေျမၾသဇာ ဟင္းစားဇြန္း (၂)ဇြန္း၊ သဘာ၀ေျမေဆြး (၈)ျပည္ခန္႔ကို အေပၚယံေျမႏွင့္ေျမေအာင္း ပိုးသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး (Furadan,Regent, Losban) ႏွင့္ သမေအာင္ေရာေမႊ ၍ျဖည့္ေပးပါ။စိုက္က်င္း အထက္ (၆) လက္မအျမင့္ သို႔ေဘာင္ျပဳလုပ္ပါ ။ေရ၀ပ္ပါ က ေရႏုတ္ေျမာင္းျပဳလုပ္ေပးရန္လိုပါသည္။

၃။ က်င္း အလယ္တြင္ေမ်ာတိုင္ စိုက္ေပး၍ မိခင္ပင္ မွျဖတ္ထားေသာ နဂါးေမာက္ ပင္စည္ကိုင္းျဖတ္ ကို ၄ လက္မခန္႕ေျမျမဳပ္ စိုက္ပ်ိဳးပါ။ တစ္က်င္းလွ်င္ ၂ပင္စိုက္ပါ။ ပင္စည္ကိုင္းျပတ္သည္ အလ်ားအနည္းဆံုး ၈ လက္မရွိ သင့္သည္။ စိုက္ပ်ိဳးၿပီး အပင္ကိုႏွစ္ပတ္ အထိအရိပ္ျပဳလုပ္ေပးပါ။

၄။ ေမွ်ာတိုင္ တြင္ မွီေနသာ အကိုင္းတစ္ကိုင္း သာရွိေစရန္ ေဘးတက္မ်ား ကို ဖဲ႔ေပးၿပီးတိုင္တြင္ အကိုင္းအား ပလတ္စတစ္စျဖင့္ခ်ည္ေပးပါ။

၅။ ေရ တစ္ပတ္ တစ္ခါ ရြဲရြဲေလာင္းေပးပါက လံုေလာက္ပါသည္။ အပင္ျပဳစုျခင္း ေပါင္းျမက္ ကင္းရွင္းေစရန္ တူရြင္း၊ေပါက္ျပား တို႔ျဖင့္ ရွင္းလင္းေပးျခင္း၊ အပင္ေျခပတ္လည္ တြင္ေကာက္ရိုး ၊ျမက္ေျခာက္ စေသာေျမဖံုး ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ဖံုးအုပ္ေပးျခင္း ၊ေပါင္းသတ္ေဆး အသံုးျပဳ၍ႏွိမ္ႏွင္းေပးျခင္း မ်ားျဖင့္ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္ ပါသည္။ သဘာဝေျမၾသဇာရြက္ဖ်န္းေဆးမ်ား အသံုးျပဳျခင္း စိုက္ၿပီး ၁-၂ လ ၾကာၿပီး ေနာက္ သဘာဝေျမၾသဇာမ်ား၊ ဘိုကာရွီ မ်ားကို ပင္စည္အားမထိေစဘဲေဘးပတ္ပတ္လည္မွ ေျမဆြ၍ ေကၽြးေပးပါ။

မိမိၿခံမွ ထြက္ေသာ သစ္ရြက္ေျခာက္မ်ား၊ ေကာက္ရိုးမ်ားကိုအပင္ပတ္ပတ္လည္တြက္ ဖံုးအုပ္ထားေပးျခင္းျဖင့္ ေရလိုအပ္ခ်က္ ေလ်ာ့နည္းရံုမွ်မက ေျမႀကီးအတြင္းမွ အဟာရဓာတ္မ်ား အေငြ႔ပ်ံ ေပ်ာက္ဆံုးမႈမွ သက္သာေစသည့္အျပင္ ေျမႀကီးတြင္းရွိ အက်ိဳးျပဳ အဏုဇီဝမ်ား၏ ေကာင္းမြန္ေသာလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေၾကာင့္ အပင္ႀကီးထြား သန္မာၿပီး ေရာဂါဒဏ္ခံႏုိင္ရည္ျမင့္တက္ လာမည္ျဖစ္သည္။
သဘာဝရြက္ဖ်န္းေဆးမ်ား၊ အခ်ဥ္ေဖာက္ထားေသာ အရြက္ရည္/အသီးရည္၊ ဝါးေပါင္းခံရည္၊ အဏုဇီဝရည္မ်ားကိုလည္း ၁ ပတ္ တစ္ခါ သို႔မဟုတ္ ၂ ပတ္ တစ္ခါ ဖ်န္းေပးသင့္ပါသည္။ ဓါတ္ေျမၾသဇာထည့္သြင္းေပးျခင္း အပင္စိုက္ၿပီး (၂) လၾကာေသာ အခ်ိန္မွစ၍ NPK အခ်ိဳး (၁၅း၁၅း၁၅) ရွိေသာ ဓါတ္ေျမၾသဇာကို တစ္ပင္လွ်င္ ဟင္းစားဇြန္း (၂) ဇြန္းႏႈန္း ထည့္သြင္းေပးပါ။ (၅) ႏွစ္သားေက်ာ္ပါကNPK အခ်ိဳး ( ၁၃း၁၃း၂၁) ႏွင့္ (၅း၂၄း၂၄) ဓါတ္ေျမၾသဇာ ကို တစ္ပင္လွ်င္ ဟင္းစားဇြန္း(၃) ဇြန္းႏႈန္းျဖင့္ (၂) လျခား တစ္ႀကိမ္ တစ္လွည့္စီ ထည့္သြင္းေပးပါ။

ပိုးမႊားကာကြယ္ႏွိမ္ႏွင္းျခင္း

နဂါးေမာက္ပင္၏ အဓိကဖ်က္ပိုးမွာ ပုရြက္ဆိတ္နီျဖစ္ သည္။ အပင္၏ အဖ်ားပိုင္း အဖူးႏုမ်ားႏွင့္အသီးညွာ တို႔တြင္ ပုရြက္ဆိတ္ မ်ား စားေသာက္ ဖ်က္ဆီး ပါသည္။ပင္စည္ေျခကို ဖ်က္ဆီးေသာ ပုရြက္ဆိတ္နီမ်ား ကိုေျမေအာင္း ပိုးသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး အသံုးျပဳ ၍ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။ ပင္စည္ေပၚပိုင္း ဖ်က္ဆီးေသာ ပုရြက္ဆိတ္နီ မ်ားကို သဘာဝပိုးသတ္ေဆးမ်ား သို႔မဟုတ္ဆီဗင္ (sevin) ပိုးသတ္ေဆးျဖင့္ႏိွမ္နင္းႏိုင္ ပါသည္ ။ ေရာဂါ အေနျဖင့္ ပင္စည္ပုပ္ေရာဂါႏွင့္အျမစ္ပုပ္ေရာဂါမ်ား က်ေရာက္တတ္ပါသည္။ ၀တ္မႈန္ကူးျခင္း ပင္တည္း ၀တ္မႈန္ကူးျခင္း ရွိေသာ္လညး္ အသီးတင္ႏႈန္းမ်ားေစရန္ ၀တ္မႈန္ကူးေပး ရမည္။

နဂါးေမာက္သီး၏ပန္းပြင့္ခ်ိန္မွာ ညပိုင္းမွာ ပြင့္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ၀တ္မႈန္ကူးျခင္း ကို ညပိုင္းမွာျပဳလုပ္ေပး ရသည္။ မိုးမ်ားပါက၀တ္မႈန္ကူးျခင္း ကို အဟန္႔အတားျဖစ္သည့္ အတြက္ ၀တ္မႈန္ကူးၿပီး လွ်င္ပန္းပြင့္ကို ပလပ္စတစ္အိတ္ျဖင့္ စြပ္ေပးထားသင့္သည္။ အသီးဆြတ္ခူးျခင္း လက္သန္းထိပ္ အဆစ္ အရြယ္ အစိမ္းေရာင္ရွိပြင့္ဖူး ကို ပင္စည္ အဖ်ားပိုင္းတြင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ဧၿပီလ၊ ဇူလိုင္လ အတြင္းတြင္ ပန္းပြင့္ေလ့ရွိသည္။ ပန္းပြင့္ၿပီး (၇) ပတ္မွ (၈) ပတ္ အၾကာတြင္ အသီးဆြတ္ခူးႏိုင္သည္။ အသီးေပၚရွိ အဖတ္မ်ား အစိမ္းေရာင္ေပ်ာက္ၿပီး အနီေရာင္ေျပာင္းလာလွ်င္ အသီး ဆြတ္ခူးႏိုင္သည္။ အသီးရင့္ၿပီးေနာက္ အပင္ေပၚ(၁၅) ရက္ခန္႔ ဆက္လက္ ထားႏိုင္ေသာ္လည္းအသီးအရည္အေသြး (အနံ႔အရသာ) ေလ်ာ့သြားတတ္သည္ ။ေမလ မွေအာက္တိုဘာ လ ကာလအတြင္း သီးထြက္ရရွိသည္ ။ ေနရာေဒသႏွင့္ ရာသီဥတု အေျခအေနေပၚ မူတည္၍ အသီးထြက္ခ်ိန္ကြာျခားသည္။

အေလးထားစားသံုးသင့္သည့္သစ္သီးျဖစ္ၿပီး အာဟာရျပည့္၀ေစၿပီး၊ ခြန္အားကို အျမန္ဆံုးျပန္လည္ျပည့္၀ေစျခင္း ၊ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ကို အျမန္ဆံုး သက္သာ၍ အစာမေၾက ရင္ျပည့္ ရင္ကယ္ျဖစ္ျခင္း ကို ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္ကင္းေစၿပီးဆီးခ်ိဳ၊ေသြးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုး မတက္ေစရန္ အကူအညီေပးသည္။ ပန္းနာရင္ၾကပ္သမားမ်ား သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသည္ ။ ႏွလံုးေရာဂါမ်ား သက္သာေစသည္။

မျဖစ္မေနစားသံုးသင့္သူမ်ား

* က်န္းမာဖြံ႔ၿဖိဳးၿပိး အသားအေရ လွပႏုပ်ိဳလိုသူ * နာတာရွည္ေရာဂါ ခံစားေနရသူ * ေလးဘက္နာ ၊ႏွလံုးေရာဂါ ခံစားေနရသူ * ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးခ်ိဳ၊ေသြးတိုးေရာဂါ ခံစားေနရသူ * အစာအိမ္ႏွင့္ ပက္သက္သည့္ ေရာဂါရွိသူ * ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိသူ၊ ဆီးေက်ာက္တည္သူ * ဆီးခ်ဳပ္၊ ၀မ္းခ်ဳပ္တတ္သူ * ဦးေႏွာက္ မဖြံ႔ၿဖိဳးသည့္ေရာဂါရွိသူ * ေလေကာင္းေလသန္႔ မရရွိေသာ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ လုပ္ကိုင္ေနရသူ * စိတ္ေမာလူေမာျဖစ္ေနသူ * ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့ခ်ခ်င္သူ * အားအင္ကုန္ခမ္းစိတ္ဓါတ္က်ေနသူ

ျမန္မာအမည္ - နဂါးေမာက္သီးပင္
အဂၤလိပ္အမည္- DRAGON FRUIT
ရုကၡေဗဒအမည္- Hylocerus sprecies
မ်ိဳးရင္း -CACTACEAE

အသီးတင္ေစျခင္း ႏွင့္ပန္းပြင့္ျခင္း ပန္းပြင့္ရာသီေရာက္သည္ႏွင့္နဂါးေမာက္ကိုင္း၏ ေဘးေစာင္းမ်ားတြင္း နီနီရဲရဲ အဖူးငံုေလးမ်ား အစီအရီေပၚလာတတ္သည္။ သက္တမ္းရင့္ကိုင္းတကိုင္းမွ အဖူးငံု ၃ဖူးမွ ၅ဖူးၾကားေပၚလာတတ္ျပီး ထိုအဖူးမ်ားထဲမွ ၅၀~၇၀ % သည္ ပန္းဖူးအျဖစ္သို႔ရက္သတၱပတ္ ၂ပတ္ၾကာလွ်င္ ေရာက္ရွိသည္။ ထုိမွ ေနာက္ထပ္ ၁၅ရက္ မွ ရက္ ၂၀ ၾကာေသာအခါ ပန္းပြင့္ ဘ၀သို႔ ေရာက္ရွိပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အဖူးငံုဘ၀မွ ပန္းပြင့္ခ်ိန္အထိ ပ်မ္းမွ် ၂၅~ ၃၅ ရက္ ၾကာျမင့္ပါသည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ပန္းပြင့္မ်ားသည္ ညေန ၆နာရီမွ ၇နာရီၾကားတြင္ စတင္ပြင့္ၾကျပီး ပန္းပြင့္အားလံုးအပြင့္အာဆံုး အေနအထားမွာည ၁၀နာရီ၀န္းက်င္ခန္႔တြင္ျဖစ္သည္။ထို႔ေနာက္ပန္းပြင့္အတြင္း ၀တ္မႈန္ကူးျခင္း ကိစၥျပီးဆံုးသည့္ေနာက္တြင္ ပန္းပြင့္မွာျပန္ငံုသြားျပီး တျဖည္းျဖည္းညွဳိးသြားသည္။ ၀တ္မႈန္ကူးရန္က်န္ရွိေနေသးေသာ ပန္းပြင့္တို႔မွာမူ၁ရက္မွ ၂ရက္အထိအပြင့္အတိုင္းရွိေနတတ္သည္။ ၀တ္မႈန္ကူးရန္အကူအညီေပးသူမ်ားမွာလင္းႏို႔၊ ပ်ား၊ ပိတုန္း၊ ဖလံ၊ လိပ္ျပာတို႔ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္နဂါးေမာက္ပန္းပြင့္သည္ ညဘက္မွာသာ ပြင့္ေလ့ရွိေသာေၾကာင့္ လင္းႏို႔ ႏွင့္ညဘက္က်င္လည္ေလ့ရွိေသာ ဖလံ မ်ားသည္သာ အဓိက၀တ္မႈန္ကူးသူမ်ားဟု ေလ့လာေတြ႔ရွိရသည္။ သို႔ေသာ္ အသီးသီးခ်ိန္တြင္မူအသီးမ်ားကို လင္းႏို႔မ်ားက ဖ်က္ဆီးစားေသာက္ ေလ့ရွိၾကသည္။ ျခံသစ္စတည္ခါစအေျခအေနမ်ဳိးတြင္ ၀တ္မႈန္ကူးေပးသူတို႔ မေပါမ်ားႏိုင္ေပ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အသီးတင္ႏႈန္း နည္းပါတတ္သည္။ ထို႔ျပင္ စိုက္သက္ ၁ႏွစ္သား၀န္က်င္ အပင္ငယ္ခ်ိန္တြင္လည္း အသီးတင္ႏႈန္းနည္းပါးေလ့ရွိသည္မွာ ထံုးစံပင္ျဖစ္သည္။

တခ်ဳိ႕ေသာ စိုက္ပ်ဳိးသူမ်ားသည္ ပထမႏွစ္ကိုအသီးမယူေစဘဲအပြင့္မ်ား ေျခြပစ္ေလ့ရွိသည္။ -ထို႔ျပင္ ေနာက္ႏွစ္သီးေသာအသီးမ်ာတြင္လည္း သိမ္ေသာ ေသးေသာ အသီးမ်ားကို ေျခြပစ္ျခင္းျဖင့္ ထြားၾကဳိင္းေသာ က်န္ရွိအသီးမ်ားကို ရရွိၾကသည္။ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရအာရွတိုက္မွ Hylocereus undatus အသီးခြံ အနီေရာင္ ရွိျပီး အတြင္းသားမွာ အျဖဴေရာင္မ်ဳိးမွာ ပြင့္တည္း၀တ္မႈန္ကူးႏိုင္ေသာမ်ဳိးစိတ္ျဖစ္သည္။ ထိုမ်ဳိးစိတ္ထဲမွ တခ်ဳိ႕သည္ ၀တ္မႈန္ကူး ေပးသူမ်ားပင္ မလိုအပ္ဘဲ ပန္းငံုဘ၀မွာပင္၀တ္မႈန္ကူးျခင္းကိစၥ ေအာင္ျမင္ေသာမ်ဳိးစိတ္ျဖစ္သည္။ အမ်ားစုမွာမူ ၀တ္မႈန္ကူးေပးသူလင္းႏို႔၊ ပ်ား၊ ပိတုန္း၊ ဖလံ၊ စသည္တို႔ျဖင့္ ၀တ္မႈန္ကူးျခင္းကိစၥကိုျပီးေျမာက္ေစသည္။ Hylocereus megalanthus or Selenicereus megalanthus အတြင္းသာအျဖဴ အသီးခြံအ၀ါမ်ဳိးမွာ ၀တ္မႈန္ကူးေပးသူမလိုအပ္ဘဲ ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ပြင့္တည္း၀တ္မႈန္ကူးျခင္းကိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာမ်ဳိးျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ၎မ်ဳိး၏ ပန္းပြင့္တြင္ရွိေသာ၀တ္ဆံဖိုတိုင္ႏွင့္ ၀တ္ဆံမတိုင္ထိပ္တို႔၏ အျမင့္မွာတူညီေနေသာ ေၾကာင့္ ပန္းပြင့္၏အငံုဘ၀တြင္ပင္ ၎တို႔ထိေတြ႕ႏိုင္ကာ ၀တ္မံႈကူးျခင္းကိစၥကို ျပီးေျမာက္ေစျခင္း ျဖစ္သည္။ Hylocereus costaricensisအတြင္းသားအနီမ်ဳိးစိတ္မ်ားကိုမူ ေလ့လာဆဲအေနထားမွာပင္ရွိျပီး ၎တို႔သည္ လည္း ပြင့္တည္း၀တ္မႈကူးႏုိင္ေသာမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။

ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ လက္ျဖင့္၀တ္မႈကူးေပးေသာ အသီးမ်ား (တနည္းပြင့္ျခား၀တ္မႈန္ကူး မ်ဳိးစိတ္မ်ား) သည္ ၀တ္မႈန္ကူးေပးရန္မလိုအပ္ေသာ အသီးမ်ား(တနည္း ပြင့္တည္း၀တ္မႈန္ကူး မ်ဳိးစိတ္မ်ား - ၎တို႔မွာပင္ သဘာ၀ ၀တ္မႈန္ကူးသူတို႔လိုအပ္ေသာမ်ဳိးႏွင့္ မလိုအပ္ေသာ မ်ဳိး ဟူ၍ ထပ္ခြဲႏိုင္သည္။) ထက္ အရြယ္အစားပိုမိုၾကီးျပီး အေလးခ်ိန္မ်ားသည္။ အသီးတို႔၏ အေလးခ်ိန္မ်ားျခင္း အသီးၾကီးျခင္းကို ေယဘုယ်ေလ့လာရေသာ္ အသီးအတြင္း အေစ့ပါ၀င္မႈႏွင့္ မ်ားစြာသက္ဆိုင္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။တနည္းအားျဖင့္ ထိုအေစ့မ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္ ၀တ္မႈန္ကူးႏုိင္ေသာ ပမာဏ အနဲအမ်ားေပၚမူတည္ေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။လူက လက္ျဖင့္ ၀တ္မႈန္ကူးေပးရေသာ အသီးတို႔မွာကား၀တ္မႈန္ပမာဏ အမ်ားဆံုးကို ကူးေပးႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္မိပါသည္။ ပြင့္တည္း၀တ္မႈန္ကူးမ်ဳိးမွအသီးမ်ားသည္ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ၃၅၀ မွ ၆၀၀ ဂရမ္ထိ ရွိတတ္ပါသည္။ ပြင့္ျခား၀တ္မႈန္ ကူးမ်ဳိး (လက္ျဖင့္ ၀တ္မႈန္ကူးရေသာမ်ဳိးစိတ္) မွ အသီးမ်ာသည္ ၅၀၀ မွ ၉၀၀ ဂရမ္အထိ ရွိတတ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ားေသာအားျဖင့္ ေတြ႔ရေသာ မ်ဳိးမ်ားမွာပြင့္တည္း၀တ္မႈန္ကူး မ်ဳိးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ထိုမ်ဳိးစိတ္မ်ားသည္ တျခားမ်ဳိးကြဲမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာစိုက္ျခင္းျဖင့္ မ်ဳိးကြဲမ်ားျဖစ္လာျပီးပြင့္ျခား၀တ္မႈန္ကူး မ်ဳိးစိတ္အသြင္ေျပာင္းလဲတတ္သည္ကိုလည္းေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။

မိမိနဂါးေမာက္မ်ဳိးအားလက္ျဖင့္၀တ္မႈန္ကူးေပးရန္ လိုမလို အလြယ္ဆံုးစမ္းသပ္နည္းမွာ ပန္းပြင့္၏၀တ္ဆံဖိုတိုင္ထိပ္ႏွင့္ ၀တ္ဆံမတုိင္ထိပ္တို႔ အျမင့္ခ်င္း တူညီေနလွ်င္ သို႔မဟုတ္ ကြာဟခ်က္ ၂စင္တီမီတာ ေအာက္ရွိေနလွ်င္ လက္ျဖင့္၀တ္မႈန္ကူးေပးရန္ မလိုအပ္ေၾကာင္းေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။ ထိုသို႔မဟုတ္ဘဲတိုင္ထိပ္အျမင့္ကြာဟခ်က္မွာ မ်ားေနပါက ပ်ား၊ ပိတုန္းတို႔ အကူအညီျဖင့္ပင္မရတတ္သည္ကို အေနာက္တိုင္းသုေတသီမ်ား၏ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ သိရွိရသည္။ အေၾကာင္းမွာ ပ်ားပိတုန္းတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္ အရြယ္အစားႏွင့္ ပန္းပြင့္အရြယ္အစားမွာအလြန္ကြာဟေနေသာေၾကာင့္ ၀တ္မႈန္ကူးေပးရန္ မလြယ္ကူေပ။ လင္းႏို႔မ်ားသည္မူ ၎မ်ဳိးစိတ္မ်ားအတြက္၀တ္မႈန္ကူးေပးႏိုင္ေသာ သဘာ၀မိတ္ေဆြပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၎တို႔သည္ အသီးမ်ားရင့္မွည္လာခ်ိန္တြင္ အသီးအား လာေရာက္ စားေသာက္ေလ့ရွိေသာေၾကာင့္ရန္သူအျဖစ္လဲ တည္ရွိေနေပသည္။ လက္ျဖင့္၀တ္မႈန္ကူးေပးရန္လိုအပ္ေသာ မ်ဳိးစိတ္မ်ားအတြက္ ၀တ္မႈန္ကူးနည္းမွာ ၀တ္ဆံဖုိတိုင္မွ ၀တ္မံႈမ်ားကို ၀တ္ဆံမတိုင္ထိပ္သို႔ ျဖဴးေပး ပြတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ၀တ္မႈန္ကူးေစျခင္းျဖစ္သည္။၀တ္မႈန္ဖိုမ်ားကို ပန္းပြင့္ျပီး ၂-၃ နာရီအတြင္း စုေဆာင္းႏိုင္သည္။

ညေန၆နာရီတြင္ ပံုမွန္ ပန္းပြင့္ေသာေၾကာင့္ ည ၈နာရီမွ ၉နာရီအတြင္း စုေဆာင္းႏိုင္သည္။ စုေဆာင္းရာတြင္ သန္႔စင္ထားေသာ ကပ္ေၾကးအေသး သို႔မဟုတ္ ဇာဂနာျဖင့္ ၀တ္မႈန္ဖိုမ်ားကို ဇစ္ပါေသာေလလံု ပလက္စတစ္အိတ္အတြင္း စုေဆာင္းျပီး အေအးခန္း (သို႔မဟုတ္) ေအးေသာေနရာတြင္ထားကာ မနက္ခင္းအေစာ ၃-၅ နာရီတြင္ ေနမထြက္ခင္တြင္၀တ္ဆံမတိုင္ထိပ္သို႔ နားၾကပ္တံ၊ စုတ္တံအေသးျဖင့္ ညင္သာစြာပြတ္ေပးဖို႔လိုပါသည္။ပန္းပြင့္ ၁ပြင့္ သို႔မဟုတ္ ၂ပြင့္ေလာက္မွ ၀တ္မႈန္မ်ားကို စုေဆာင္းျပီး တျခားပန္းပြင့္မ်ားသို႔ လိုက္လံ ၀တ္မႈန္ကူးေပးရမည္ျဖစ္သည္။၀တ္မႈန္ကူးျပီးပါက ပန္းပြင့္အား အသီးစြတ္အိတ္မ်ားျဖင့္ စြတ္ေပးျခင္းျဖင့္ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာအေလးခ်ိန္စီးေသာ အသီးမ်ားကို ရရွိေစပါမည္။ အလင္းေရာင္ႏွင့္ အပူခ်ိန္ ထို႔ျပင္ အလင္းေရာင္ႏွင့္အပူခ်ိန္တို႔မွလည္း နဂါးေမာက္ ပန္းပြင့္ျခင္းကို သက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္ပါသည္။ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ေရခဲမွတ္ေအာက္ -2 ံC တြင္လည္းေကာင္း။ အပူခ်ိန္ 4 5ံC ထက္ေက်ာ္လြန္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း နဂါးေမာက္မ်ား မရွင္သန္ႏိုင္ေတာ့ေပ။ႏွင္းက်ထူထပ္ေသာ အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ နဂါးေမာက္ကို မစိုက္သင့္ေပ။ အပူအေအး ေျပာင္းလဲမႈသည္အပင္ေပၚ ဆိုးက်ဳိးသက္ေရာက္ေစသည္။ အပင္ကိုင္းသားမ်ား ဖူးေရာင္၊ အက္ကြဲျခင္း၊ အ၀ါေရာင္ေျပာင္းလာျခင္း၊ အရည္မ်ားစိမ့္ထြက္လာျပီး တပင္လံုး ေပ်ာ့ေခြလာျခင္း စသည့္ဆိုရြားသည့္လကၡဏာမ်ား ေပၚေပါက္တတ္သည္။

နဂါေမာက္၏မ်ဳိးရင္းမွာCactus ရွားေစာင္းမ်ဳိးရင္မွန္ေသာ္လည္း နဂါးေမာက္မ်ဳိးကိုမူ သဲကႏၱာရတြင္ စတင္ေတြ႕ရွိျခင္းမဟုတ္ဘဲ ေတာထဲေတာင္ထဲ အရိပ္အနည္းငယ္ရေသာ ေဒသမ်ားမွာ ေတြ႔ရွိရျခင္းေၾကာင့္ အလင္းေရာင္ကို အျပည့္အ၀မဟုတ္ဘဲ အတိုင္းအတာတခုအထိသာၾကဳိက္ႏွစ္သက္ေသာ အပင္ျဖစ္သည္။ ပူေႏြးမႈသည္ ပန္းပြင့္ျခင္းကိုေစာစီးစြာပြင့္ေစျပီး ေအးျမေသာရာသီတို႔တြင္ ပန္းပြင့္ျခင္းမွာ ေနာက္က်တတ္သည္။ နဂါေမာက္သည္ လင္းတာတံု႔ျပန္မႈရွိေသာ အပင္ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ လင္းတာရွည္ေသာေန႔မ်ားတြင္ ပန္းပြင့္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ အေတြ႕အၾကံဳရွိ စိုက္ပ်ဳိးသူမ်ား၏ ေျပာစကားအရလျပည့္ညႏွင့္ လျပည့္မတိုင္ခင္ညမ်ားတြင္ နဂါးေမာက္မ်ားပိုမိုပြင့္ေလ့ရွိ သည္ဟုဆိုသည္။ ထို႔အျပင္ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတြင္ တႏွစ္ပတ္လံုးနီးပါး အသီးရရွိေစရန္အတြက္အသီးမပြင့္ရာသီမ်ားတြင္ မီးမ်ားထြန္းေပးျခင္းျဖင့္ပန္းပြင့္ေစကာ အသီးတင္ေစသည္။၇၅-၁၀၀ ၀ပ္မီးလံုးမ်ားကို လူသြားလူလာလြတ္ေသာအျမင့္ ၈ေပခန္႔တြင္ ၾကဳိးမ်ားဆိုင္းကာ၆-၁၀ ေပၾကား အကြာအေ၀းတြင္ တလံုးႏႈန္းျဖင့္ ည ၇နာရီမွ သန္းေခါင္ယံအထိမီးဖြင့္ေပးၾကသည္။ပူေသာရာသီမ်ားတြင္ ၁၅-၂၀ရက္ခန္႔၊ ေအးေသာရာသီမ်ားတြင္ ၂၀-၂၅ရက္ခန္႔ တေန႔လွ်င္ ၄-၅နာရီႏႈန္းျဖင့္ မီးမ်ားအလင္းေပးေလ့ရွိၾကသည္။ထိုသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ နဂါးေမာက္ကို တႏွစ္ပတ္လံုးသီးေစကာ ပံုမွန္ အသီးမထြက္ေသာရာသီတြင္ မိမိမွာေစ်းေကာင္းရရွိေစသည္။

Credit : Original writer

‪#‎Agriculture_Article‬
‪#‎Pissaya_Info‬

စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ အေထြေထြဗဟုသုတ