မင္းကြတ္သီးႏွင့္ က်န္းမာေရး

မင္းကြတ္သီးႏွင့္ က်န္းမာေရး
===========
ေဒါက္တာခင္ေမာင္လြင္ (FAME)

မင္းကြတ္သီးရဲ႕ကင္ဆာေရာဂါကိုတိုက္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့ အာနိသင္
မင္းကြတ္သီးဟာ ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ရာမွာ အသံုး၀င္တဲ့ သဘာ၀သစ္သီးတစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္ဆိုတာ အမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မင္းကြတ္သီး အျပင္အကာပိုင္းမွာ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့ဓာတ္ပစၥည္းေတြ မ်ားစြာပါ၀င္ေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ိုးရာတိုင္းရင္းေဆးပညာေတြမွာေတာ့ မင္းကြတ္သီးအခြံကို ကင္ဆာေရာဂါလို႔ ယူဆရတဲ့ အဖုအက်ိတ္ေတြ ကုသရာမွာ အသံုးျပဳခဲ့ၾကတာ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နဲ႔ခ်ီရွိခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ သိပၸံနည္းက်ေလ့လာမႈေတြကို ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေစခဲ့တဲ့ Planta Medica လို႔ေခၚတဲ့ ဂ်ာနယ္မွာ ပထမဆံုး စတင္ေဖာ္ျပခ်က္အရ မင္းကြတ္သီးအခြံမွာပါ၀င္တဲ့ ဇန္သုန္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ဂါစီႏုန္း အီး (Garcinone E) ဟာ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ စမ္းသပ္ခ်က္အရ လူမွာျဖစ္ပြားတဲ့ အသည္းကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ကင္ဆာနဲ႔ အဆုတ္ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို ဟန္႔တားႏိုင္စြမ္းရွိတယ္လို႔ စတင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို မွန္ကန္ေၾကာင္း ထပ္မံအတည္ျပဳ စမ္းသပ္ေပးခဲ့တဲ့စာတမ္းတစ္ခုကိုလည္း ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ Journal of Natural Products မွာ ဆက္လက္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ မင္းကြတ္သီးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တစ္ကမာၻလံုးမွာရွိတဲ့ ပညာရွင္ေတြဟာ စိတ္၀င္စားမႈ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ Gifu International institute of Biotechnology က ပညာရွင္ေတြက မင္းကြတ္သီးအခြံမွာပါတဲ့ ေနာက္ထပ္ ဇန္သုန္း (၃)မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ အယ္ဖာ မန္ဂိုစတင္၊ ဘီတာ မန္ဂိုစတင္နဲ႔ ဂါမာ မန္ဂိုစတင္တို႔ဟာ လူေတြမွာျဖစ္တဲ့အူမႀကီးကင္ဆာဆဲလ္ (Human colon cancer cells) ေပၚမွာ အလြန္ပဲ ထိေရာက္စြာ ဟန္႔တားႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ အနည္းငယ္ေပး႐ံုနဲ႔ ထိေရာက္မႈ ရွိေၾကာင္းလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ 5-20mm (Low concertration) ေပး႐ံုနဲ႔ ကင္ဆာဆဲလ္ေလးေတြဟာ ေသဆံုးကုန္ေၾကာင္းေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာထုတ္ေ၀တဲ့ Journal of Agriculture and Food Chemistry မွာ ေဖာ္ျပခ်က္အရ လူေတြမွာျဖစ္တဲ့ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို ေသေစႏိုင္ေၾကာင္း ထပ္မံေဖာ္ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ပစၥည္းေတြဟာ ကင္ဆာဆဲလ္ေပၚမွာ ဘယ္လိုဘယ္ပံု ေဆာင္ရြက္လို႔ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြေသဆံုးရတယ္ဆိုတာ ဆက္လက္ေလ့လာရာ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြျပန္႔သြားရာမွာ လုိအပ္တဲ့ Cyclins, cdc 2 နဲ႔ p 27 ေမာ္လီက်ဴးေတြကို ဟန္႔တားပ်က္စီးႏိုင္လို႔ ကင္ဆာဆဲလ္ရဲ႕ျဖစ္စဥ္ Cell cycle ရပ္တန္႔ဆဲလ္ေတြဟာ သူ႔အလုိလုိေသဆံုးးျခင္း (Apoptosis) ျဖစ္သြားၾကတယ္လို႔ဆုိပါတယ္။
မင္းကြတ္သီးနဲ႔ ထိိေရာက္တ့ဲကင္ဆာဆဲလ္ေတြကေတာ့ အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ အူမႀကီးကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ၊ အ႐ိုးကင္ဆာတို႔ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ကင္ဆာေတြကိုလည္း ဆက္လက္ ေလ့လာေနဆဲ့ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ေသြးကင္ဆာေပၚထိေရာက္မႈရွိတယ္လို႔လည္း ေနာက္ဆံုးေတြ႔ရွိထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ(၁)ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသားက်န္းမာေရးဌာန (National Institute of Health; NIH)က တရား၀င္စာတမ္းတစ္ေစာင္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာမွာ မင္းကြတ္သီးမွာပါတဲ့ ဇန္သုန္းကို စနစ္တကထုတ္ယူၿပီး ကင္ဆာေရာဂါကာကြယ္ေရးနဲ႔ ကုသေရးမွ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကင္ဆာကုသေဆးအေနနဲ႔ အသံုးျပုဖို႔ မင္းကြတ္သီးဟာ အလားအလာ အလြန္ေကာင္းေနတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳထားပါတယ္။
႐ုိးရာတိုင္းရင္းေဆးပညာတြင္ အသံုးျပဳတဲ့မင္းကြတ္သီးအာနိသင္
အဓိကအေနနဲ႔ မင္းကြတ္သီးရဲ႕အခြံကို အေျခာက္လွမ္းၿပီး ေရာဂါအမ်ဳိးမ်ဳိးအတြက္ အသံုးျပဳခဲ့တာေတြ႔ရပါတယ္။ အေရျပားေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိး (Skin infection, Eczema)၊ ေျခဖေနာင့္ကြဲေရာဂါထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ား၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာေရာဂါ၊ ၀မ္းကုိက္ေရာဂါမ်ား (Diarrhoea and Dysentery)၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ေရာဂါမ်ား (Urinary tract infection, Ganorrhoea)၊ စိတ္ေရာဂါ၊ အာ႐ံုေၾကာေရာဂါမ်ား (Mental disorders, Epilepsy)၊ အ႐ုိးေရာင္ရမ္းေရာဂါ (Osteoarthritis) နဲ႔ အဖုအလံုးအက်ိတ္ေတြကို သက္သာေစတဲ့အာနိသင္ ရိွပါတယ္။
မင္းကြတ္သီးေဖ်ာ္ရည္ျပဳလုပ္ပံု
မင္းကြတ္သီးရဲ႕အတြင္းသားကေတာ့ စားလို႔ရေတာ့ ဒီအတိုင္းစားေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျပင္သားက်ေတာ့ စားေလ့မရွိေတာ့ ေဆးဘက္၀င္အေနနဲ႔ဆိုရင္ ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ေသာက္မွ အဆင္ေျပပါတယ္။ အတြင္းသားကို ဇြန္းနဲ႔ဖယ္လိုက္ရင္ အျပင္ခြံမွာ ႏွစ္ပိုင္းရွိပါတယ္။ အျပင္ပိုင္းမာေက်ာတဲ့အခြံနဲ႔ အတြင္းပိုင္းေပ်ာ့တဲ့အခြံျဖစ္ပါတယ္။ ေပ်ာ့တဲ့အခြံကိုပဲ ဇြန္းနဲ႔ျခစ္ၿပီး ယူရပါတယ္။ အျပင္ပိုင္း အမာသားနဲ႔ ကပ္ေနတာေတြေတာ့ မယူသင့္ပါဘူး။ အင္မတန္ခါးလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခြံေပ်ာ့ေတြမွာ အာနိသင္ထက္ျမတ္တဲ့ ဇန္သုန္းလု႔ိေခၚတဲ့ ဖေလဗိုႏြိဳက္ေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
အဲဒီအခြံနဲ႔အသားကို ေရေႏြးနဲ႔ေဖ်ာ္ၿပီး သစ္သီးေမြေဖ်ာ္စက္ထဲမွာ ထည့္ေမႊရပါတယ္။ အနံ႔၊ အရသာ ပိုေကာင္းေစခ်င္ရင္ ပ်ားရည္နည္းနည္းထည့္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေထာပတ္သီးအႏွစ္အနည္းငယ္ ထည့္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ႏြားႏို႔နဲ႔လည္း ေဖ်ာ္ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။
မင္းကြတ္သီးဟာ အပင္ကေနခူးၿပီး(၁၀)ရက္ၾကာရင္ စားလို႔ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အ့ဲဒီအခ်ိန္မွာ အခြံကလည္း အနည္းငယ္ေပ်ာ့ေနေတာ့ ခြဲလို႔လြယ္တယ္။ အထဲက အသားကလည္း အျဖဴေရာင္ ႏို႔ႏွစ္ေရာင္ရွိလို႔ စားလို႔ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီထက္ ေနာက္က်ရင္ အခြံက ပိုေပ်ာ့လာၿပီး အတြင္းသားကလည္း အျဖဴကေန အၾကည္ေရာင္ သန္းသြားပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ သူ႔မွာပါ၀င္တဲ့ အာဟာရဓာတ္ေတြလည္း ေလ်ာ့နည္းသြားလို႔ ၾကာေလစားလိ႔ုမေကာင္းေလ ျဖစ္ပါတယ္။
မင္းကြတ္သီးနဲ႔သၾကား တည့္/မတည့္
မင္းကြတ္သီးနဲ႔သၾကားနဲ႔ တြဲမစားရဘူးလို႔ အခ်ဳိ႕ကေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒါ မွားပါတယ္။ မင္းကြတ္သီးမွာ အရင္ကတည္းက သၾကားဓာတ္ပါ၀င္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀%ဟာ ကာဘိုဟိုက္ၿဒိတ္လို႔ေခၚတဲ့ သၾကားဓာတ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ မင္းကြတ္သီးေဖ်ာ္ရည္ျပဳလုပ္ရင္ သၾကားပါမွ အခါးဓာတ္ကို ထိန္းႏိုင္မွာမို႔ သၾကားထည့္ေလ့ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္းပ်ားရည္နဲ႔ ေရာေဖ်ာ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မင္းကြတ္သီးဟာ သၾကားနဲ႔ မတည့္ဘူးဆိုတာ အယူအဆအမွားတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္
ဒီကေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့ႏႈန္းဟာ တျဖည္းျဖည္းျမင့္တက္လို႔လာေနပါတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြထဲမွာ အဓိကက်တာကေတာ့ လူေတြရဲ႕အေနအထိုင္၊ အစားအေသာက္မွားယြင္းလို႔ ျဖစ္တာပါ။ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ ကြမ္းစားတာ၊ အရက္အလြန္အကၽြံေသာက္တာ စတဲ့ကင္ဆာအားေပးတဲ့အျပဳအမူေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ အစားအစာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကင္ဆာအားေပးတဲ့ အစားအစာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး ကင္ဆာကို ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့ အစားအစာေတြကို ေန႔စဥ္စားေပးမယ္ဆိုရင္ ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔အလားအလာကို ေလ်ာ့နည္းေစမွာအမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအထဲမွာ မင္းကြတ္သီးေဖ်ာ္ရည္ဟာလည္း ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရွိလို႔ မၾကာခဏ ေသာက္သံုးသင့္ပါေၾကာင္း အႀကံျပဳေျပာၾကားလိုပါတယ္။